De impact van klimaatverandering wordt steeds zichtbaarder. De gemeente Eindhoven is zich bewust van de toenemende urgentie van het aanpakken van de klimaat- en biodiversiteitscrisis en de opwarming van de aarde die daarmee gepaard gaan. Gevolgen van weersextremen zijn ook in Eindhoven merkbaar.
Al in februari 2016 heeft Eindhoven de klimaatverordening aangenomen met doelstellingen om de CO₂-uitstoot van de stad te verminderen met 55% in 2030 en 95% in 2050 ten opzichte van de uitstoot in 1990. In de klimaatverordening zijn hiernaast procesafspraken opgenomen, waaronder het opstellen van een klimaatplan voor vijf jaar en de jaarlijkse klimaatbegroting. In het Klimaatplan 2021-2025 is de mijlpaal 250 kiloton CO₂ reductie in 2025 opgenomen. Daarnaast is het klimaatplan uitgewerkt in een 2-jarige uitvoeringsagenda 2022-2023. In het vierde kwartaal van 2023 volgt de herijkte uitvoeringsagenda 2024-2025. Ook heeft Eindhoven zich aangemeld voor Missie Europa, een programma vanuit de Europese Unie, waarbij Eindhoven samen met gemeente Helmond versneld gaat verduurzamen. De ambitie is om klimaatneutraal te zijn in 2030.
Als bijlage van deze begroting 2023 is de Klimaatbegroting 2023 toegevoegd, waarin de voortgang van de CO₂-reductie thematisch is uitgewerkt en onze inzet voor 2023 is gespecificeerd. Hieronder een korte samenvatting:
Voortgang CO₂-reductie
De Eindhovense klimaatdoelen uit de klimaatverordening en mijlpalen uit het klimaatplan zijn gericht op het verminderen van de directe CO₂-uitstoot. Daarnaast zijn ook ambities vanuit Missie Europa opgenomen voor het verminderen van de totale CO₂-uitstoot (direct en indirect samen).
Klimaatdoel 2030 (klimaatverordening 2016)
In 2020 lag de directe CO₂-uitstoot van Eindhoven op 100% t.o.v. de uitstoot in 1990. Dit is het laagste niveau sinds de eerste gedetailleerde gegevens uit 2010. De uitstoot bereikte zijn piek in 2013 met 127% t.o.v. 1990 en daalt sindsdien. Om het klimaatdoel van 2030 te halen is, met de huidige trend, een versnelling van 1,2x nodig. Met huidige trend bedoelen we de gemiddelde trend van de afgelopen vijf jaar. De cijfers vertellen niet het hele verhaal. Het verduurzamen van de nationale energiemix en de coronapandemie zorgen voor een sterkere daling dan we komende jaren waarschijnlijk vol kunnen houden. Tegelijk zullen de stijgende energieprijzen, mede als gevolg van de oorlog in Oekraïne, naar verwachting een extra impuls geven aan besparingsmaatregelen. Nadere specificaties van de indicatoren worden verder uitgewerkt.
Klimaatambitie 2030 (Missie Europa)
In 2020 lag de totale CO₂-uitstoot (direct en indirect) van Eindhoven op 104% ten opzichte van de uitstoot in 1990. Dit is het laagste niveau in de afgelopen tien jaar. De uitstoot bereikte zijn piek in 2010 en lag toen op 124% van het niveau van 1990. Sindsdien is sprake van een dalende trend, waarbij de dalingssnelheid de afgelopen vijf jaar twee gehalveerd is t.o.v. de periode 2010-2015. Dit is met name toe te schrijven aan de stagnerende lijn van de indirecte CO₂-uitstoot. Die is de laatste vijf jaar zelfs weer licht gestegen. De indirecte CO₂-uitstoot betreft de uitstoot van producten en diensten die we importeren van buiten de gemeente. Er zijn nog onvoldoende gegevens om de herkomst verder te specificeren. We zetten in op bewustwording en gedragsverandering op het gebied van consumptie en leefpatronen. Om de klimaatambitie van 2030 te halen, moet het dalingstempo van de totale CO₂-uitstoot 7x zo snel.
Inzet 2023 per thema
In deze kernachtige omschrijving van onze inzet per thema zijn alleen de highlights genoemd. Onze inzet is dus niet beperkt tot onderstaande projecten en activiteiten. Onder de taakvelden van de verschillende inhoudelijke programma’s, zoals ‘verkeer, vervoer en waterstaat’, ‘economie’, ‘volkshuisvesting, leefomgeving en stedelijke vernieuwing’ en ‘volksgezondheid en milieu’ vindt u inspanningsbijdragen en doelstellingen terug. Voor een uitgebreidere omschrijving wordt u doorverwezen naar de klimaatbegroting in de bijlage.
Thema | Focus inzet |
|---|
Wonen | - Energiebesparingsprogramma bestaande uit acties t.b.v. onder andere energiebesparing, onafhankelijke informatievoorziening en een aanpak tegen energiearmoede die structureel verlichting biedt daar waar het hoognodig is.
- Uitwerken van wijkuitvoeringsplannen aardgasvrij voor wijken ’t Ven-Lievendaal en de Generalenbuurt.
- Verduurzamingsaanpak lage energielabels Woensel Zuidwest.
- Verduurzamen huurwoningen i.s.m. woningcorporaties onder het samenwerkingsverband van het Pact.
- Ondersteunen verduurzaming van VvE’s middels het VvE Transitie Centrum Brabant.
- Concretiseren van plannen voor collectieve energievoorziening van nieuwbouw in het centrum.
|
|---|
Mobiliteit | - Uitwerken van maatregelen voor de invoering van de nul-emissiezone voor vrachtauto’s, bestelauto’s en autobussen in 2025.
- Pilots en projecten voor groene stadslogistiek middels een subsidieregeling.
- Verkennen van de mogelijkheden voor het opzetten van bouwhubs aan de rand van de stad.
- Doorontwikkelen en op de markt brengen van de Turnn-app als onderdeel van de MaaS-pilots (Mobility as a Service). Met de app kan je een duurzame reis plannen, boeken en betalen.
- Het verhogen van de plaatsingssnelheid van publieke laadpalen in de openbare ruimte.
|
|---|
Industrie en bedrijfsleven | - De Hurk als ‘living lab’ en vliegwiel voor verduurzamingsaanpak op andere bedrijventerreinen. Concrete projecten: collectieve aanpak voor energiebesparing, opwekking en uitwisseling, collectief realiseren van vergroening en centraal parkeren.
- Plan van aanpak aardgasvrij verwarmen en produceren op bedrijventerreinen.
- Uitwerken energiehandelsplatform op Flight Forum.
- Concretiseren van afspraken over verduurzaming met partners in klimaatdeals: Green Deal Kantoren, Green Deal Zorg, Green Deal Evenementen.
- Verkennen van de kansen om de Eindhovense industrie aan te sluiten op landelijke waterstof infrastructuur.
- Inzet van VTH instrumenten met betrekking tot wettelijke energiebesparingseisen (taakveld 7.4 Milieu).
|
|---|
Publieke dienstverlening | - Verduurzamen van onze gemeentelijke gebouwen: Mercado, Stadhuis en Stadhuisplein, NRE, Van Abbe Museum.
- Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed (fase 1): Het verbreden van aanpak naar scholen, rand- en restportefeuilles en afronden uitvoering van de kernportefeuille.
- Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed (fase 2): Het ontwikkelen en testen van de gebiedsaanpak aardgasvrij en het terugdringen van energieverbruik van grootverbruikers voor de eerste pioneersgebieden in de stad.
- Invulling geven aan ‘voorbeeldrol’ door delen van opgedane kennis en ervaring met partners in de stad.
- Verduurzamen eigen inkoop: o.a. inkopen van hergebruikt schoon asfalt en het gunnen van projecten en diensten aan inschrijvers/aannemers die duurzame materialen gebruiken en duurzame machines inzetten.
|
|---|
Energiesysteem | - Nauwere samenwerkingsafspraken met partners en de markt en een langjarige programmering voor realisatie van duurzame vormen van energie en bijbehorende infrastructuur, in samenhang met de partners in de Regionale Energie Strategie.
- Onderzoek naar organisatievormen voor een publiek energiebedrijf en indien opportuun uitwerking en start daarvan.
- Starten van pilots voor energiegemeenschappen op buurt- of wijkniveau.
- Uitvoering van de strategie om de toegang tot duurzame elektriciteit te borgen, gezien het capaciteitstekort op het elektriciteitsnet (netcongestie) in heel Brabant, met daarbij bijzondere aandacht voor opslagmogelijkheden.
- Vertalen van de Transitievisie Warmte naar kaders op gebiedsniveau en het ondersteunen van de gebiedsontwikkeling met advies over planvorming voor energievoorzieningen. Prioriteit in 2023: centrumgebied (Binnenstad en Fellenoord), Eindhoven Noord-West (Vliegveld, BIC, Flight Forum) en Woensel.
- Het ontwikkelen van nieuwe, duurzame energiebronnen: o.a. zonnewarmte, aardwarmte en restwarmte. Prioriteit ligt bij het verder uitwerken van haalbaarheidsonderzoeken voor het uitfaseren van de gemeentelijke biomassacentrale en het uitwerken masterplan aquathermie
|
|---|
Circulariteit | - Het in kaart brengen van afval- en materiaal stromen die de stad in gaan, verbruikt worden en de stad weer uitgaan.
- Het opstellen van een aanpak op circulariteit die aansluit bij de ambitie van het rijk in 2030 50% minder primaire grondstoffen te gebruiken.
- Toewerken naar een reductie van huishoudelijk afval tot maximaal 150 kg. per inwoner per jaar in 2025 (taakveld 7.3 Afval).
- Rolbepaling van de gemeentelijke organisatie in de verschillende deelopgaven op circulariteit: wet- en regelgeving, middelen en capaciteit.
- Het verder uitbouwen van Cirkelstad Eindhoven als kennisnetwerk tot een regionale strategie voor een circulaire bouwsector.
- Circulariteit binnen het Duurzaamheidspact (samenwerking woningcorporaties) versnellen: gezamenlijke taak, methodiek en betrekken ketenpartners.
- Het creëren van bewustwording en gedragsverandering op het gebied van consumptie en leefpatronen, met campagnes en creatieve ideeën. We benutten daarbij onze partners in de stad zoals culturele instellingen en we versterken het Klimaatnetwerk 040.
|
|---|
